Używane w branży finansowej, kredytowej i pożyczkowej specjalistyczne nazewnictwo oraz skrótowce bardzo często potrafią „wylecieć z głowy” i być niezrozumiałe dla osób z tej branży, a co dopiero dla przeciętnej osoby, który np. bardzo rzadko stara się o kredyt lub pożyczkę i nie ma styczności z tym zagadnieniami na co dzień. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom przygotowaliśmy specjalistyczny słownik pojęć, które mogą najczęściej być wymieniane przy staraniu o kredyt, pożyczkę, chwilówkę, czy też w usługach konsolidacyjnych. Na tej stronie prezentujemy skróty zagadnień, a wszystkie zostały opisane szerzej w naszej sekcji „Czy wiesz że”.
B
ERIF BIG S.A. to polskie biuro informacji, które rozpoczęło swoją działalność w 2003 roku. Dawniej istniało pod nazwą Rejestr Dłużników ERIF Biuro Informacji Gospodarczej. Od 2007 r. należy do Grupy Kapitałowej KRUK. Zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem i ujawnianiem danych o dłużnikach oraz płatnikach przekraczających termin regulowania płatności.
Przeczytaj również: ERIF – to co jest i jak sprawdzić siebie w tej bazie?
Rejestr Dłużników KIDT BIG S.A. to system informatyczny zawierający listę dłużników branży telekomunikacyjnej. Rejestr dedykowany jest przede wszystkim firmom w niej funkcjonującym, tj. operatorom telefonii komórkowej i stacjonarnej, telewizji kablowej i stacjonarnej, Internetu i innych usług telekomunikacyjnych. System umożliwia użytkownikom dostęp do danych online, a lista dłużników jest na bieżąco aktualizowana w oparciu o informacje przesyłane przez operatorów.
Przeczytaj również: KIDT BIG – co to jest? Jak działa?
BIK zbiera dane na temat osób fizycznych oraz przedsiębiorstw. Oprócz tego gromadzi również informacje dotyczące całego rynku kredytowego w Polsce. Chodzi tu przede wszystkim o historie kredytowe osób, które korzystały z ofert poszczególnych instytucji bankowych lub parabankowych.
Przeczytaj również: BIK – co to jest?
C
Chwilówka jest potocznym określeniem na szybką pożyczkę zaciąganą w sferze pozabankowej. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że załatwienie takiej pożyczki zajmuje dosłownie chwilę, ale równie szybko trzeba pożyczoną sumę pieniędzy oddać, oczywiście powiększoną o opłaty i prowizje parabanku.
Przeczytaj również: Chwilówka – co to jest? Jak działają chwilówki?
D
Najłatwiej można powiedzieć, że dłużnikiem jest osoba fizyczna lub firma, która zaciągnęła zobowiązanie i musi wierzycielowi spłacić pieniądze. Zatem dłużnik ma długi do spłacenia, a tego nikt nie lubi. Długi mogą pojawić się w różny sposób, jednak wspólne dla nich jest to, że zawsze należy je uregulować, w przeciwnym razie wierzyciel ma prawo do sięgnięcia po różne środki, by to egzekwować.
Przeczytaj również: Kto to jest dłużnik?
H
Pod pojęciem historii kredytowej kryją się wszystkie nasze zobowiązania, które mieliśmy dotychczas, a na temat, których pojawia się zapis w BIK – Biurze Informacji Kredytowej. Pomimo tego, że BIK kojarzy się głównie z rejestrem dłużników, niezupełnie tak jest. Owszem to informacje na temat naszych zaległości są najbardziej dotkliwe, ale nie oznacza to, że jedynie takie tam trafiają.
Przeczytaj również: Historia kredytowa – co to jest i jak ją sprawdzić?
K
Krajowy rejestr dłużników (KRD) to jedno z Polskich Biur Informacji Gospodarczej. Zostało ono utworzone w 2003 roku na podstawie umowy o udostępnianiu oraz o wymianie danych gospodarczych. Jego główne zadania polegają na przyjmowaniu, gromadzeniu oraz udostępnianiu do wglądu wiadomości na temat przedsiębiorstw, oraz podmiotów, które uczestniczą w obrocie gospodarczym.
Przeczytaj również: Rejestr dłużników – co to jest krajowy rejestr dłużników?
Kredyt konsolidacyjny pozwala na połączenie kilku swoich zobowiązań w jedną stosunkowo niską ratę miesięczną. Dla każdej zadłużonej osoby, szczególnie jeśli lubowała się w zaciąganiu chwilówek, kredyt konsolidacyjny z pewnością jawi się jako alternatywa tak dobra, że aż niemożliwa.
Przeczytaj również: Co to jest kredyt konsolidacyjny i na czym polega?
Kredyt oddłużeniowy umożliwia uregulowanie kwestii związanych z różnego rodzaju przeterminowanymi zobowiązaniami finansowymi. Mogą to być na przykład kredyty gotówkowe, hipoteczne, pożyczki zaciągnięte w banku albo poza nim, karty kredytowe oraz chwilówki.
Przeczytaj również: Co to jest kredyt oddłużeniowy i na czym polega?
Kredyt pozabankowy jest usługą finansową, świadczoną przez firmę pozabankową. Tak naprawdę jest to pożyczka gotówkowa, udzielana na podobnych warunkach, jakie proponują banki. W takiej sytuacji sporządza się specjalną umowę, na mocy której parabank wypłaca określoną kwotę pożyczkobiorcy.
Przeczytaj również: Kredyt pozabankowy – co to jest i kiedy się nim zainteresować?
Z kredytem refinansowym mamy do czynienia wówczas, gdy dojdzie do przeniesienia finansowego zobowiązania, z jednej, do drugiej instytucji finansowej. Wówczas bank, z którym została zawarta nowa umowa kredytowa, reguluje wszystkie nasze należności względem banku, z którym wcześniej współpracowaliśmy.
Przeczytaj również: Co to jest kredyt refinansowy i na czym polega?
Kredyt samochodowy (inaczej motoryzacyjny), to kredyt przyznawany na konkretny cel – zakup pojazdu. Najczęściej zaciągany jest na kupno auta (nowego albo używanego), ale może służyć też jako środek finansowania zakupu motocykla, skutera, traktora, kampera (albo przyczepy kempingowej), łodzi motorowej czy maszyn budowlanych.
Przeczytaj również: Co to jest kredyt samochodowy?
Przy zwykłym kredycie lub pożyczce składa się wniosek, a następnie po otrzymaniu środków spłaca zobowiązanie w określonych ratach. Przy pożyczce odnawialnej wygląda to nieco inaczej. Sama zasada jest dość prosta. Klient ma do dyspozycji pewną kwotę pieniędzy, z której w dowolnym momencie może skorzystać. Po tym kiedy spłaci kredyt, ponownie ma do dyspozycji pieniądze i to bez składania wniosków. Znajduje się ona zarówno w ofercie banków, jak i firm pożyczkowych. Prosty przykład, jak działa to w praktyce.
Przeczytaj również: Pożyczka odnawialna – czym jest kredyt odnawialny?
Kredyty dla lekarzy, jak sama nazwa wskazuje, przysługują osobom wykonującym zawód lekarza. Specjalizacja nie ma większego znaczenia. Zapożyczyć się mogą m.in. stomatolodzy, ortopedzi, chirurdzy, pediatrzy, ale też lekarze rodzinni. Kandydat może być zatrudniony na kontrakt, umowę o pracę, czy nawet prowadzić własny, prywatny gabinet. Najważniejsze jest, by posiadał prawo wykonywania zawodu, a także polskie obywatelstwo oraz ważny dowód osobisty.
Przeczytaj również: Kredyty dla lekarzy – czym są?
L
Linia kredytowa bywa również określana mianem kredytu odnawialnego albo limitu odnawialnego. W praktyce polega ona na tym, że bank przyznaje nam dodatkowy limit środków. Istotne w tym wypadku jest przede wszystkim to, że tego rodzaju pieniądze możemy przeznaczyć na całkowicie dowolny i samodzielnie przez nas wybrany cel. Za każdym razem wpływają one wówczas na indywidualny rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy danego posiadacza.
Przeczytaj również: Linia kredytowa – co to jest i na czym polega?
M
Wierzyciele nie tolerują opóźnień w terminach spłaty. Jeśli klient zalega przez dłuższy czas z regulowaniem należności, mają prawo przystąpić do działań windykacyjnych. Jednym z pierwszych etapów jest wysłanie wiadomości ponaglającej. Monit, bo tak naszywa się taka wiadomość, jest zwykle płatna i nie powinna być ignorowana. Dowiedz się, co dokładnie oznacza!
Przeczytaj również: Monit – sprawdź, jak go uniknąć!
O
Każdy bank chce przecież zarobić – nakładając na klientów kredytowych dodatkowe opłaty osiąga satysfakcjonujący zysk. Jednym z elementów kosztów całkowitych zadłużenia są właśnie odsetki od kredytu. Są doliczane do każdej raty. Na ich wysokość ma wpływ m.in. kwota pożyczki, system rat, w którym jest spłacana, okres spłaty czy stopa procentowa.
Przeczytaj również: Odsetki od kredytu – czym są i jak je obliczyć?
P
Poduszkę finansowa, czyli rozsądne oszczędzanie, czyli tzw. pieniądze na czarną godzinę.
Przeczytaj również: Poduszka finansowa – co to jest i dlaczego warto ją mieć?
Pożyczka jest świadczeniem finansowym, polegającym na przekazaniu danej osobie określonej kwoty, która musi zostać oddana w określonym czasie. Zgodnie z definicją zawartą w artykule 720 § 1 Kodeksu Cywilnego:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przeczytaj również: Co to jest pożyczka i jakie są jej rodzaje?
Pośrednik kredytowy to osoba lub firma, która specjalizuje się w znajdowaniu oraz pozyskiwaniu korzystnych kredytów. Zawód ten choć nie jest regulowany to wymaga wpisu osoby wykonującej czynności pośrednictwa do rejestru pośredników prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Przeczytaj również: Pośrednik kredytowy – kim jest, jak działa i kiedy warto skorzystać z jego usług?
Warto wiedzieć, że przedawnienie dotyczy nie tylko samych pożyczek, ale również kredytów, rat na zakupione sprzęty albo mandatów. W przypadku pożyczek najważniejsza w tym wypadku kwestia, to rodzaj zawartego z daną instytucją finansową zobowiązania.
Może mieć ono charakter firmowy albo prywatny. To, na jakich zasadach został ustalony typ spłaty pożyczki, także odgrywa zasadnicze znaczenie. W końcu taka pożyczka może być spłacona w całości albo w comiesięcznych ratach.
Przeczytaj również: Przedawnienie pożyczki – kiedy następuje, czyli kiedy pożyczka ulega przedawnieniu
Pożyczka pracownicza to niskooprocentowane (lub nieoprocentowane!) wsparcie finansowe dostępne dla pracowników danej firmy. Działa podobnie jak inne kredyty – na podstawie umowy kredytobiorca otrzymuje określoną kwotę pieniędzy, którą ma spłacić w wyznaczonym czasie, na wskazanych warunkach. Wsparcie finansowe pochodzi z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej. Mogą je uzyskać jedynie osoby zatrudnione w firmach, w których funkcjonują takie fundusze.
Przeczytaj również: Pożyczka pracownicza – co to jest i na czym polega?
R
Najprościej mówiąc, rolowanie długu polega zatem na zaciąganiu kolejnych zobowiązań. Pozornie mamy wrażenie, że zyskamy trochę na czasie i zorganizujemy pieniądze. W praktyce nie wygląda to tak łatwo.
Każda kolejna pożyczka będzie na wyższą kwotę, bo i koszty będą coraz większe. Rolowanie długu wiąże się z tym, że stopniowo, zamiast odzyskiwać niezależność finansową i mieć czyste konto, nasze zobowiązania się powiększają. Jeśli w porę tego nie przerwiemy, istnieje duże prawdopodobieństwo, że wpadniemy w spiralę długów, a z tego trudno się już wyplątać.
Przeczytaj również: Rolowanie długu – definicja i zastosowanie w praktyce
RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest najważniejszym wskaźnikiem, na jaki powinniśmy zwracać uwagę podczas rozważania decyzji o kredycie.
Pamiętajmy, że wysokość RRSO, która pojawia się w reklamie banku, jest wartością dla konkretnego przypadku – rzeczywista roczna stopa oprocentowania może wynieść dla każdego klienta zupełnie inną wartość.
Przeczytaj również: Co to jest RRSO?
S
Scoring BIK to inaczej ocena punktowa klienta (ang. score = punkt/wynik), określająca wiarygodność kredytową. Do jej obliczenia stosuje się sprawdzoną formułę matematyczną. Profil danej osoby porównuje się z klientami, którzy już otrzymali i spłacili kredyty. Im większa zbieżność z ludźmi terminowo wywiązującymi się ze zobowiązania, tym wyższa ocena.
Przeczytaj również: Scoring BIK – co to jest?
Według obowiązującego prawa firmy mają możliwość sprzedaży swoich wierzytelności. Najczęściej wierzytelności kupują firmy windykacyjne. Aby wykonać cesję wierzytelności, nie jest konieczna zgoda pożyczkobiorcy, ale musi on o tym fakcie zostać powiadomiony. Po sprzedaży długu pożyczkobiorca ma nowego wierzyciela. Nabywa on wszystkie prawa związane z zadłużeniem, zatem może też egzekwować zaległe odsetki.
Przeczytaj również: Sprzedaż długów – na czym polega?
Stopa procentowa to koszt (cena) jaki musi ponieść osoba pożyczająca kapitał od innej jednostki czy instytucji. Zgodnie z nazwą wartość tę zapisuje się jako procent od danej sumy, mierzony w ujęciu rocznym. Istnieją dwa główne rodzaje stóp procentowych: stopy banku centralnego ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej oraz stopy rynkowe.
Przeczytaj również: Co to są stopy procentowe i jakie są ich rodzaje?
U
Upadłość konsumencka jest pojęciem stosunkowo nowym, odnoszącym się do niewypłacalności osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej. Co to jest upadłość konsumencka? Zgodnie z ustawową definicją, upadłość konsumencka polega na częściowym lub całkowitym umorzeniu zadłużenia osoby fizycznej. W polskim prawie upadłościowym i naprawczym pojęcie to pojawiło się po raz pierwszy 31 marca 2009 roku. Choć rozwiązanie to jest dostępne w Polsce od zaledwie jedenastu lat, z roku na rok korzysta z niego coraz więcej osób co jest spowodowane kolejnymi nowelizacjami liberalizującymi cały proces.
Przeczytaj również: Upadłość konsumencka – co to jest? Jak ogłosić upadłość konsumencką?
W
W największym uproszczeniu można powiedzieć, że wiarygodność kredytowa odzwierciedla to, w jaki sposób wywiązywaliśmy się z dotychczasowych zobowiązań. W tym celu analizuje się dokładnie naszą historię kredytową. Pojęcie wiarygodności kredytowej (zwane również scoringiem) dotyczy także szacunków związanych z tym z iloma i w jakiej wysokości zobowiązaniami jesteśmy w stanie sobie poradzić.
Przeczytaj również: Wiarygodność kredytowa – czym jest? Jak ją sprawdzić i budować?
Wierzycielem jest każda osoba lub firma, która coś pożycza. Reguluje to Kodeks cywilny, a dokładniej art. 353. Na podstawie zapisów można zauważyć, że pojęcia wierzyciela i dłużnika są nierozerwalne. Wierzycielem może być osoba prywatna, u której bierzemy pożyczkę. Bank, gdzie mamy kredyt. Firma pożyczkowa, w której wzięliśmy chwilówkę, a nawet przedsiębiorca, u którego mamy zakup z odroczonym terminem płatności.
Przeczytaj również: Kto to jest wierzyciel?
Z
W najprostszym tłumaczeniu można powiedzieć, że pod pojęciem zdolności kredytowej kryje się możliwość terminowej spłaty zaciągniętego zobowiązania. Nawet jeśli o ten sam kredyt starają się osoby o identycznych dochodach i na pozór ich sytuacja życiowa jest podobna, szybko może się okazać, że wyliczona przez bank zdolność kredytowa jest diametralnie różna. Z czego to wynika?
Przeczytaj również: Co to jest zdolność kredytowa?
Zabezpieczyć pożyczkę można na wiele sposobów – poprzez zastaw zwykły, zastaw rejestrowy, poręczenie cywilne, że dobrowolnie poddamy się natychmiastowej egzekucji, a także przez ubezpieczenie przez firmę ubezpieczeniową czy wystawienie weksla własnego. Do niedawna możliwe było jeszcze uzyskanie pożyczki zabezpieczoną hipoteką jednak od chwili wejścia w życie ustawy o kredycie hipotecznym konsument nie może otrzymać tego typu finansowania. Jednak jeśli prowadzimy działalność gospodarczą to prawo dopuszcza udzielenie pożyczki zabezpieczonej hipoteką przez podmioty inne niż banki.
Przeczytaj również: Zabezpieczenie pożyczki – co to jest i na czym polega?
Ż
Żyrant (inaczej: poręczyciel lub gwarant) to osoba wybrana przez kredytobiorcę, która w razie potrzeby musi spłacić za niego dług. Poręczenie kredytu jest jednym ze sposobów na zabezpieczenie zobowiązania. Żyrantem mogą być osoby pełnoletnie, które mają dobrą zdolność kredytową. Bank musi sprawdzić takiego kandydata pod kątem tego, czy rzeczywiście będzie w stanie kontynuować spłatę. Musi być obecny w chwili zawierania umowy kredytowej, by złożyć podpis. Poręczycielami zwykle zostają członkowie rodziny, bliscy przyjaciele czy zaufani partnerzy biznesowi. Najrozsądniej jest wybrać kogoś absolutnie sprawdzonego i pewnego.
Przeczytaj również: Żyrant (poręczyciel) – kim jest? Jakie ma prawa i obowiązki?
