Jeśli zobowiązanie porównamy do monety, to po jednej stronie będzie dłużnik, a po drugiej wierzyciel. Kim jest dłużnik i jakie są jego prawa i obowiązki?
Najłatwiej można powiedzieć, że dłużnikiem jest osoba fizyczna lub firma, która zaciągnęła zobowiązanie i musi wierzycielowi spłacić pieniądze. Zatem dłużnik ma długi do spłacenia, a tego nikt nie lubi. Długi mogą pojawić się w różny sposób, jednak wspólne dla nich jest to, że zawsze należy je uregulować, w przeciwnym razie wierzyciel ma prawo do sięgnięcia po różne środki, by to egzekwować.
Spis treści
Kiedy dłużnik staje się dłużnikiem?
Dłużnika i wierzyciela wiąże stosunek prawny. Mówi się o nim w momencie wzięcia pożyczki, kredytu, umowy związanej z zakupem na raty, czy powstaniem faktury z odroczonym terminem płatności. Przez orzeczenie sądu, akt administracyjny, bezpodstawne wzbogacenie, czynność prawną, czy czyn niedozwolony powstaje dług, co wiąże się dla dłużnika z obowiązkami względem wierzyciela.
W zależności od tego, jaka będzie postawa dłużnika i jakie podejmie działania, mówi się o innym portrecie psychologicznym. Przede wszystkim można wyszczególnić dłużników, którzy chcą współpracować. Drugą grupę stanowią ci, którzy czują się bezkarni, a przez to nie mają zamiaru spłacać żadnych pieniędzy. Oprócz tego dłużnicy mogą być depresyjni lub agresywni. W zależności od tego, jaką postawę my będziemy reprezentować, wierzyciel, windykator lub komornik będzie bardziej przychylny, lub jego działania będą drastyczne.
Przeczytaj również: Wierzyciel – definicja – kto to jest wierzyciel?
Jakie obowiązki ma dłużnik?
Jak łatwo się domyślić, podstawową czynnością, z jakiej powinniśmy się wywiązać, będąc dłużnikiem, jest spłata zobowiązania. Celem powinno być zaspokojenie interesu wierzyciela. To, w jaki sposób powinien postępować dłużnik, przeczytamy w art. 354 Kodeksu cywilnego. Parafrazując przepisy, można powiedzieć, że świadczenie na rzecz wierzyciela należy realizować na warunkach zapisanych w umowie.
W momencie, kiedy wywiążemy się z całości kwot objętych umową, a interesy wierzyciela są zaspokojone, dług wygaśnie. Zdarzają się również sytuacje, kiedy dług jest anulowany częściowo albo w całości. Inaczej jest to umorzenie, w którym potrzebna jest zgoda i wierzyciela i dłużnika.
Bardzo istotne jest to, że kiedy dochodzi do sprawy w sądzie, a następnie egzekucji komorniczej, to jako dłużnik mamy obowiązek współpracować z komornikiem. Jeśli będziemy go unikać, ma pełne prawo do tego, by wbrew naszej woli zająć ruchomości w postaci samochodu, czy motoru. Tak samo może skorzystać ze wsparcia policji czy ślusarza przy otwieraniu drzwi do domu. Nie wolno nam zatajać dochodów, co zaburza faktyczną sytuację finansową, w przeciwnym razie narażamy się na jeszcze poważniejsze konsekwencje prawne.
Przeczytaj również: Poduszka finansowa – co to jest i dlaczego warto ją mieć?
Jak powinniśmy zacząć spłatę zobowiązań?
Jeśli jesteśmy dłużnikiem, to jedynie regulowanie zobowiązania może nas uchronić przed coraz powszechniejszymi konsekwencjami. Wierzyciel ma prawo wysyłać ponaglenia, sprzedać nasz dług, skorzystać z usług firmy windykacyjnej, a także skierować sprawę do sądu, a później czekać nas będzie egzekucja komornicza. Na nic z tego nie mamy wpływu. To brak reakcji z naszej strony i niewywiązywanie się z płatności skłaniają do ostrzejsze środki. Zatem im szybciej pokażemy, że chcemy regulować zobowiązanie, tym lepiej.
W tym celu musimy skontaktować się z wierzycielem lub wierzycielami. Jeśli zobowiązanie jest stare, najlepiej zajrzeć do BIK i zweryfikować, czy w dalszym ciągu powinniśmy płacić pieniądze tej samej osobie lub firmie. Chociaż wierzyciel powinien o tym poinformować, to nie zawsze się tak dzieje i dopiero po czasie dłużnik dowiaduje się, że doszło do cesji wierzytelności i stał się dłużnikiem wobec innej osoby.
Jakie są prawa dłużnika?
Jeśli posiadamy długi, to wiąże się to dla nas przede wszystkim z obowiązkami. Jednak to, że jesteśmy winni coś wierzycielowi, nie oznacza wcale, że jesteśmy pozbawieniu swoich praw. Każda egzekucja musi odbywać się w zgodzie z przepisami. Przyjrzyjmy się zatem, na co zgadzać się nie musimy i co nam przysługuje.
Przede wszystkim najkorzystniejszą dla nas opcję będzie polubowne porozumienie się z wierzycielem. Niestety bardzo często dług szybko trafia do firmy windykacyjnej. Wśród czynności, jakich windykator nie może się dopuścić, jest naruszanie dóbr osobistych, zastraszanie, nagrywanie rozmów, przetwarzać danych osobowych, udostępniać informacji na temat długu, ani zwracać się do urzędów i ZUS, aby ujawniono źródło majątku. Kiedy natomiast odwiedza nas komornik i ma zająć wynagrodzenie, to musi zostawić nam najniższą krajową. Musi również pozostawić najważniejsze sprzęty jak lodówka.
Oprócz tego jako dłużnicy mamy prawo do uzyskania pełnych informacji związanych ze swoimi zadłużeniami. Mamy również prawo do prywatności i nikt nie może dzwonić do naszych znajomych, czy nachodzić nas w pracy. W razie kiedy dojdzie do nadużycia, możemy zgłosić sprawę do sądu. Tak samo, to tam powinniśmy się udać w przypadku, kiedy nasza sytuacja finansowa jest tak ciężka, że nie jesteśmy w stanie udźwignąć ciężaru zobowiązań. Wtedy też możemy starać się o upadłość konsumencką.
Przeczytaj również: Kredyt a pożyczka – definicja, różnice, podobieństwa i mity
Dłużnik to osoba, która pożyczyła pieniądze i powinna zrobić wszystko, co może, żeby je oddać. Ze zwykłej, ludzkiej uczciwości.