Czym różni się kredyt od pożyczki?

Większość ludzi, na pytanie “czym się różni kredyt od pożyczki?”, odpowiedziałoby, że niczym i uznałoby, że słowo kredyt i pożyczka to synonimy.  Ale czy na pewno kredyt i pożyczka to jedno i to samo? 

Kredyt i pożyczka różnią się przede wszystkim, zasadami ich przyznawania oraz podstawą prawną. Kredyt udzielany jest na podstawie Prawa Bankowego, więc mogą go udzielić wyłącznie instytucje bankowe. Pożyczkę natomiast reguluje Kodeks cywilny, dzięki czemu, może jej udzielić bank, przedsiębiorstwo, a nawet osoba fizyczna. Co to oznacza w praktyce?

Zasady udzielania kredytów i pożyczek

Kredyt

Kredyty to działka wyłącznie banków oraz instytucji SKOK. Są silnie nadzorowane przez państwo, co sprawia, że tego typu umowy są bezpieczniejsze, ale również mniej elastyczne i trudniejsze do uzyskania. Starając się o kredyt należy przejść przez długi i żmudny proces. Banki są bardzo restrykcyjne w stosunku do klienta i muszą mieć pewność, że pieniądze zostaną odpowiednio wykorzystane.

Banki udzielają kredytów wyłącznie klientom, mającym wysoką i udokumentowaną zdolność kredytową. Posiadanie zdolności kredytowej jest podstawowym warunkiem, który należy spełniać. Banki bardzo wnikliwie sprawdzają, czy wnioskodawca będzie zdolny do spłaty zadłużenia w określonym terminie, biorąc pod uwagę jego dochody oraz dotychczasową historię kredytową.

Jeśli wcześniejsze zobowiązania były regulowane terminowo, bank otrzymuje ważną informację – że ma do czynienia z wiarygodnym klientem. Co do zasady nie ma możliwości, aby klient figurujący  w BIK z negatywnym wpisem otrzymał kredyt. Dodatkowo, starając się o kredyt, należy konkretnie sprecyzować, na jaki cel przeznaczone zostaną pieniądze tj. konsumpcyjny, mieszkaniowy, inwestycyjny.

Przedsiębiorca ubiegający się o kredyt na firmę musi dodatkowo spełnić warunki minimalnego okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Przeważnie banki udzielają kredytu firmom, działającym od co najmniej roku. Istnieją kredyty na rozpoczęcie działalności, lecz nie każdy bank ma je w swojej ofercie oraz kwoty oferowanych produktów są znacznie niższe od standardowych.

Przeczytaj również: Kredyt a pożyczka – definicja, różnice, podobieństwa i mity

Pożyczka

Pożyczki może udzielić każdy, zarówno bank, jak i osoba prywatna, ale to firmy pożyczkowe są najbardziej popularne. Przyznawalność takich produktów jest znacznie większa, niż przyznawalność kredytów w bankach. Pożyczkę można otrzymać zdecydowanie szybciej i prościej, ale nie oznacza to, że może ją dostać każdy. Tu również należy spełnić pewne wymagania.

Nie wszystkie firmy pożyczkowe posiadają dostęp do informacji zawartych w BIK, ale mają wgląd w czarne listy dłużników(BIG, KRD, ERIF) i mogą wymagać zaświadczenia o zarobkach, choć w przeciwieństwie do banku, bardzo rzadko to robią. Wniosek zawiera jednak prośbę o samodzielne podanie dochodów i zgodę na kontakt z pracodawcą, w celu sprawdzenia danych. Niektóre firmy, akceptują również umowy zlecenie, umowy o dzieło, dochód wypłacany przez ZUS oraz otrzymywane alimenty.

Pożyczki są proste do uzyskania, gdyż nie trzeba posiadać poręczyciela ani zabezpieczenia. Główną zaletą jest możliwość otrzymania pieniędzy w bardzo krótkim czasie, gdyż cały proces, łącznie z decyzją firmy, często trwa około godziny. Otrzymaną sumę można wydać na dowolny cel, którego nikomu nie trzeba zdradzać, ale na pewno warto zwrócić ją w wyznaczonym terminie, inaczej mogą nas dosięgnąć przykre konsekwencje.

Aspekty prawne różnych form pożyczania pieniędzy

Umowy kredytu regulowane są przez Prawo Bankowe. Zgodnie z nim, kredyt można otrzymać tylko w instytucjach bankowych, a wszelkie inne formy noszą miano pożyczki. Przez umowę kredytu bank, oddaje na określony w umowie czas, środki pieniężne do dyspozycji kredytobiorcy, przeznaczone na ustalony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z danych środków zgodnie z określonymi warunkami, oraz zwrotu całej kwoty wraz z odsetkami i prowizją.

Zgodnie z ustawą, umowa kredytu musi być zawarta w formie pisemnej i zawierać wszystkie niezbędne informacje takie jak:

• strony umowy,
• kwota i waluta kredytu,
• cel kredytowania,
• zasady i terminy spłaty rat kapitałowo-odsetkowych,
• wysokość oprocentowania,
• sposób zabezpieczenia spłaty,
• koszt całkowity zobowiązania.

Umowa kredytowa zawsze jest odpłatna, a zapłata najczęściej występuje w formie odsetek oraz prowizji spłacanych wraz z ratami. Przedmiotem umowy może być wyłącznie wskazana na dokumencie, określona suma pieniędzy. Kredyt jest umową celową, więc bank ma prawo skontrolować, czy udostępnione środki zostały wykorzystane zgodnie z ich przeznaczeniem, określonym na piśmie. Praktyka jednak jest zazwyczaj stosowana jedynie w przypadku kredytów na cele mieszkaniowe a także firmowe.

Jeżeli zdolność kredytowa klienta budzi wątpliwości, bank ma prawo zażądać zabezpieczenia kredytu. Najczęściej jest to hipoteka, ubezpieczenie kredytu, bądź poręczenie osoby trzeciej. W przypadku braku zgody klienta, bank ma prawo odmówić udzielenia mu kredytu.

Umowę pożyczki regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z ustawą może jej udzielić bank, firma pożyczkowa, możliwe jest również pełnoprawne i udokumentowane pożyczenie gotówki od osoby fizycznej.

Przepis stanowi, że przedmiotem takiej umowy mogą być pieniądze lub rzeczy, które należy określić gatunkiem. Pożyczkodawca zobowiązuje się przekazać drugiej stronie przedmiot umowy, a pożyczkobiorca zobowiązuje się go zwrócić. W umowie można, ale nie trzeba podawać na jaki cel zostaną wykorzystane pieniądze, a wierzyciel nie może tego kontrolować.

Pożyczka nie musi oznaczać podpisania umowy, ponieważ przepisy w żaden sposób nie narzucają formy. To oznacza, że jeśli wartość nie przekracza 1 000 zł, może być nawet ustna. Umowa pożyczki również może posiadać zabezpieczenie spłaty długu. To, czy świadczenie zostanie udzielone odpłatnie, czy nieodpłatnie, również pozostaje do ustalenia między stronami i nie jest regulowane żadnymi przepisami. Jednak firmy pożyczkowe muszą stosować się do zapisów Ustawy o kredycie konsumenckim, gdzie znajdują się regulacje dotyczące opłat i prowizji, według których maksymalna wysokość odsetek, nie może w skali roku przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych.

Jak widać, pożyczka i kredyt to dwa zupełnie różne pojęcia, których umowy zupełnie się od siebie różnią. Pożyczka jest mało sformalizowana, natomiast kredyt regulują ściśle przepisy prawne.

Przeczytaj również: Rozdzielność majątkowa a długi – aspekty prawne