Kiedy powstaje zobowiązanie, to po dwóch jego stronach stoją osoby bądź instytucje, z których jedną jest dłużnik, a drugą wierzyciel. To właśnie wierzyciel ma prawo do egzekwowania należności.
Spis treści
Kto może być wierzycielem?
W chwili gdy zostaje zawarta umowa w związku z zobowiązaniem, to dłużnika i wierzyciela zaczyna łączyć stosunek prawny. Dłużnik jest osobą, która się zapożycza i jest zobligowana do zwrotu pieniędzy, natomiast wierzyciel to podmiot, który pożycza pieniądze i należy mu je zwrócić. Do podstawowej kwoty, jaką się pożycza, wierzyciel ma prawo doliczyć między innymi odsetki oraz prowizję. W momencie przekroczenia terminu nalicza kary i może sięgnąć po różne narzędzia, które pomogą wyegzekwować swoje należności.
Wierzycielem jest każda osoba lub firma, która coś pożycza. Reguluje to Kodeks cywilny, a dokładniej art. 353. Na podstawie zapisów można zauważyć, że pojęcia wierzyciela i dłużnika są nierozerwalne. Wierzycielem może być osoba prywatna, u której bierzemy pożyczkę. Bank, gdzie mamy kredyt. Firma pożyczkowa, w której wzięliśmy chwilówkę, a nawet przedsiębiorca, u którego mamy zakup z odroczonym terminem płatności.
Przeczytaj również: Kto to jest dłużnik?
Wierzyciel hipoteczny, rzeczowy, alimentacyjny
W zależności od typu i charakteru powstałego zobowiązania można mówić o innym wierzycielu. Mało tego, wierzycieli dzieli się na kilka grup i nie każda z nich ma równe prawa. Ponownie dokładnie precyzuje to Kodeks cywilny. Jednak zawsze na pierwszym miejscu są koszty związane z postępowaniem komorniczym. Przyjrzyjmy się zatem, z jakimi wierzycielami możemy mieć do czynienia.
Wierzyciel rzeczowy – jest osobą lub instytucją, która ma prawo do egzekwowania spłaty długów przed wierzycielami osobistymi. Jego zabezpieczeniem jest majątek dłużnika.
Wierzyciel hipoteczny z kolei ma zabezpieczenie w formie nieruchomości dłużnika. Może egzekwować należności przed pozostałymi wierzycielami. Egzekucja na hipotece jest możliwa jeśli hipoteka była już wcześniej lub jeśli jest zabezpieczeniem roszczenia. Musi być wpisana do czwartego działu księgi wieczystej. Od wierzyciela hipotecznego ważniejsi są tylko wierzytelności związane z pracą (do kwoty minimalnego wynagrodzenia za trzy miesiące) oraz wierzyciele alimentacyjni.
Wierzyciel alimentacyjny – jak łatwo się domyślić jest nim ta osoba, która powinna dostać alimenty w kwocie wyznaczonej przez sąd. Są to zatem dzieci lub współmałżonek. W Polsce świadczenia alimentacyjne i ich wierzyciele są pod szczególną ochroną. Z tego względu są przed innymi wierzycielami. Jedynym wyjątkiem są koszty postępowania komorniczego. W takim przypadku to one mają pierwszeństwo.
Wierzyciel osobisty – może zabiegać o spłatę należności z osobistego majątku dłużnika. Może przykładowo zająć pewną część emerytury lub renty.
Przeczytaj również: Poduszka finansowa – co to jest i dlaczego warto ją mieć?
Jakie prawa ma wierzyciel?
Przede wszystkim ma prawo do egzekwowania swoich należności. Może to zrobić polubownie poprzez bezpośredni kontakt z dłużnikiem, wysyłanie upomnień i ponagleń. Może również dokonać cesji wierzytelności, czyli sprzedać dług. Wierzyciel ma prawo wynająć firmę windykacyjną, która w jego imieniu będzie prowadziła działania mające na celu odzyskanie należnych pieniędzy. Ma także prawo do dochodzenia roszczeń drogą sądową. Wtedy też sąd wydaje wyrok pozwalający na wszczęcie egzekucji komorniczej.
Jeśli jako dłużnik mamy zobowiązanie już przez dłuższy czas i do tej pory wierzyciel nie był w stanie wyegzekwować pieniędzy, a mamy zamiar regulować swoje długi, powinniśmy sprawdzić, czy wierzyciel nie dokonał wcześniej wspomnianej cesji. Może się wtedy okazać, że naszym wierzycielem jest inna osoba lub firma.
Koszty egzekucji – kiedy płaci za nie wierzyciel?
Z reguły, kiedy nie spłacamy swoich zobowiązań, doliczane są opłaty dodatkowe. Pamiętajmy też, że ponosimy koszty związane z postępowaniem egzekucyjnym. Jednocześnie jest parę sytuacji, przez które to wierzyciel będzie ponosić dodatkowe koszty. Przede wszystkim dzieje się tak w sytuacji, kiedy wierzyciel decyduje się na to, by umorzyć postępowanie. Innym powodem jest bezczynność wierzyciela. Natomiast trzeci przypadek dotyczy sytuacji, w których na mocy przepisów art. 771 Kodeksu cywilnego dłużnika zwalnia się z kosztów sądowych. Automatycznie jest też zwolniony z kosztów postępowania egzekucyjnego. Możliwe jest to jedynie przy bardzo trudnej sytuacji, jaką należy udokumentować. Następnie wniosek kieruje się do sądu razem z oświadczeniem zawierającym stan majątku.
Przeczytaj również: Kredyt a pożyczka – definicja, różnice, podobieństwa i mity
Obowiązki wierzyciela
Chociaż mówi się o tym, że to dłużnik ma obowiązki względem wierzyciela, ten drugi również musi dokonywać działań w zgodzie z określonymi przepisami prawa. Wśród najważniejszych obowiązków, jakie ma wierzyciel względem dłużnika jest prawidłowe przeprowadzenie egzekucji. To wierzyciel jest odpowiedzialny za prawidłowe przygotowanie wniosku egzekucyjnego. Na jego podstawie w późniejszym czasie komornik będzie podejmować określone czynności. Musi także dokładnie wskazać, jaka część majątku ma być poddana egzekucji.
W trakcie egzekucji może dojść do niesłusznego zajęcia. Chociaż do tego typu sytuacji dochodzi rzadko, to jednak się zdarzają. Wtedy też obowiązkiem wierzyciela jest zwrot dłużnikowi środków.
Wierzyciel ma prawo wpisać dłużnika do baz dłużników. Jednak zanim nasze nazwisko będzie w BIK z negatywnym wpisem, powinniśmy dostać informację o tym, że wierzyciel planuje to zrobić.
Nie chciałbym zostać wierzycielem. Nie wśród wszechobecnej nieuczciwości.
Sprawa jest prosta. Dłużnik ma długi, a wierzyciel wierzy, że dłużnik je spłaci